از گرانبهاترین گوهر های خانواده کوارتز است و گاه یاقوت ارغوانی نامیده میشود.
نام فارسی آن گمست(جمست)است و امروزه به شکلهای آمتیست ، آمیتیست ، آماتیست تلفظ می شود.
نام این گوهر در زبان یونانی به معنای ضد مستی است و بر این باور بودند که دارنده آمتیست به صورت افراطی مست نخواهد شد.
این گهر زیبا در طیف رنگهای ارغوانی و بنفش دیده می شود و رنگ زیبای آن بیدار کننده مهربانیها و پایدار کننده رابطه هاست .
در گذشته عامل رنگ آن را منگنز می دانستند ولی امروزه مشخص شده شده است که عامل رنگ آن آهن است.
در برابر تابش مداوم آفتاب رنگ می بازد و با تابش اشعه X رنگ آن را بهبود می بخشند.
بیشترین آمتیست دنیا از برزیل استخراج می شود و کشورهای دیگر از جمله ایران ، اروگوئه ، هند، ماداگاسکار، روسیه، زیمباوه نیز ذخایر قابل توجهی از آن دارند.
زیباترین آمتیستهای ایران در حاشیه کویر مرکزی ایران در طرود استان سمنان یافت میشوند.
باورها و افسانه ها :
آمتیست سنگ متولدین بهمن ماه است.
آمتیست هدیه ششمین سالگرد ازدواج است.(در سال چهارم و هفدهم نیز استفاده می شود)
اضطراب و کابوس را از آدمی دور می کند و آرامش بخش است.
برای ترک عادتهای ناستوده مناسب است.
انرژیهای منفی را به انرژی مثبت تبدیل می کند.
کاهش توهم ، تقویت نیمه راست مغز و واقع گرایی.
مشخصات کانی شناسی:
رده بندی : سیلیکات
فرمول شیمیایی : Sio2
رنگ : ارغوانی ، طیف بنفش و قرمز مایل به بنفش
عامل رنگ: آهن
رنگ خط سائیدگی : سفید
سیستم تبلور: هگزاگونال (تری گونال)
ساختار بلوری : منشوری ، پسدو کوبیک ، بی پیرامیدال
رخ : ناقص
جلا : شیشه ای
شکستگی : صدفی – بسیار شکننده است.
سختی :7
شفافیت : شفاف – نیمه شفاف
وزن مخصوص: 2.65
ضریب شکست : 1.553-1.544
دو شکستی: 0.009
پراکندگی نور 0.513
چند رنگی : ضعیف ، بنفش، خاکستری مایل به بنفش
پدیده فلورسانس : ندارد